Chẩn đoán HIV/AIDS: phụ thuộc vào giai đoạn tiến triển từ nhiễm HIV đến AIDS. Người ta có thể chia nó thành 3 giai đoạn:
- Nhiễm HIV cấp: kéo dài khoảng 2-3 tháng, không có triêu chứng đăc hiệu, chưa có kháng thể nhưng đã có HIV và kháng nguyên P24 trong máu. Trong giai đoạn này, người ta có thể phát hiện HIV bằng PCR hoặc kháng nguyên P24.
- Nhiễm trùng không triệu chứng (carrier hoặc ủ bệnh): kéo dài từ 7-10 năm. Trong giai đoạn này, tất cả các loại kháng thể kháng và kháng nguyên đặc hiệu của HIV đều xuất hiện. Nhưng lượng virus rất ít. Trong giai đoạn này, thường phát hiện kháng thể bằng ELISA, Serodia hoặc bằng Western blot. Western blot thường dùng để xác chẩn
- Giai đoạn tiền AIDS và AIDS: kéo dài 2-3 năm. Bệnh nhân xuất hiện các triệu chứng nhiễm trùng cơ hội (Lao, zona, nhiễm nấm…). Người ta chẩn đoán bệnh bằng các phương pháp của hai giai đoạn trên tuỳ theo yêu cầu.
Các xét nghiệm sàng lọc thường dùng kết hợp ELISA và serodia
Chẩn đoán HIV/AIDS cũng có nhiều khó khăn vì bệnh cảnh AIDS rất đa dạng và cũng giống một bệnh nhiễm trùng khác, mặt khác xét nghiệm HIV cũng có dương tính giả. Vì vậy, việc chẩn đoán này nên đi từ các dấu hiệu lâm sàng đến xét nghiệm labo, đi từ thấp đến cao. Dưới đây là chẩn đoán HIV trong phòng thí nghiệm.
Phát hiện kháng thể của HIV
Kỹ thuật ngưng kết Latex nhanh (Serodỉa)
Kỹ thuật ngưng kết Latex nhanh được dùng cho những nơi không có đủ ngân sách để chi phí cho kỹ thuật ELISA, không đủ thiết bị lạnh để bảo quản sinh phẩm, đồng thời lại cần có kết quả nhanh. Kỹ thuật này dùng một kháng nguyên tái tổ hợp là CBre3, một polypeptid thu được tự bộc lộ một phần gen Eny của HIV. Kháng nguyên này được phủ lên bề mặt các viên bi Latex. Bất lợi của kỹ thuật này là việc đánh giá phản ứng bằng mắt thường ít nhiều mang tính chủ quan. Tuy nhiên, nếu như kỹ thuật ngưng kết nhanh được làm bởi các cán bộ kỹ thuật được đào tạo tốt thì độ nhạy và tính đặc hiệu có thể so sánh với kỹ thuật ELISA và Western Blot.
Kỹ thuật miễn dịch enzym pha rắn (ELISA)
Kỹ thuật được dùng đầu tiên và hiện phổ biến nhất để chẩn đoán HIV là kỹ thuật ELISA phát hiện kháng thể HIV. Kỹ thuật này tương đôì đơn giản và dễ thực hiện ở các labo lâm sàng có đội ngũ cán bộ kỹ thuật được đào tạo tốt. Do vậy, ELISA được dùng rất rộng rãi ở các nước phát triển để sàng lọc những người cho máu và bệnh nhân.
Kỹ thuật này rất đáng tin cậy do có độ nhạy và độ đặc hiệu cao. Một mẫu huyết thanh chỉ được coi là dương tính khi thử lại các lần sau vẫn dương tính và cho kết quả dương tính với kỹ thuật xác chẩn.
Kỹ thuật thấm miễn dịch của Western Blot (WB)
Kỹ thuật thấm miễn dịch của Western được dùng để xác chẩn kết quả dương tính của kỹ thuật ELISA, do WB có độ nhạy và tính đặc hiệu cao. Đây là phương pháp rất có ý nghĩa nhưng đắt tiền và khó thực hiện. Vì vậy chỉ làm các kỹ thuật này khi thật sự cần thiết.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét