DỊCH TỄ HỌC
Đường lây truyền viêm gan A là đường phân-miệng: các hạt nhiễm trùng từ phân bệnh nhân, người bị bệnh thể ẩn từ giai đoạn tiền vàng da tới giai đoạn vàng da được lan truyền vào thức ăn, nước uống không nấu kỹ. Dối tượng nhiễm trùng chủ yếu là trẻ em và những người sống thiếu vệ sinh, bệnh nhàn tâm thần. Bệnh thường xảy ra ở khu vực nhiệt đới và các nước nghèo, trình độ vệ sinh kém. Điều quan trọng của HAV là giai đoạn lây truyền xảy ra từ thời kỳ ủ bệnh và 40 – 60% những người nhiễm HAV thể hiện bệnh không điên hình và đó là nguồn lây không quản lý được.
Những trẻ em nhiễm HAV thường chỉ cần theo dõi tại nhà, không cần nằm viện. Nếu nằm viện cũng không cần cách ly quá chặt chẽ. Điều quan trọng là xử lý phân của bệnh nhân và nhất là những người bị bệnh có tổn thương tâm thần, về mặt địa lý, rõ ràng dịch HAV thường ở vùng nhiệt đới hoặc cận nhiệt đới và vùng bán đảo Scandinavi.
CHẨN ĐOÁN
Phân lập tìm virus
Bệnh phẩm là phân và mảnh sinh thiết gan được nuôi cấy trên tế bào lưỡng bội của người hoặc vượn tinh tinh (chimpanzee), khỉ mũi nhỏ, nhưng chỉ phân lập được trên 50% người bệnh. Cũng có thể chứng minh sự có mặt của HAV bằng kính hiển vi điện tử hay miễn dịch huỳnh quang hoặc miên dịch phóng xạ (radioimmunoassay – RIA).
Đường lây truyền viêm gan A là đường phân-miệng: các hạt nhiễm trùng từ phân bệnh nhân, người bị bệnh thể ẩn từ giai đoạn tiền vàng da tới giai đoạn vàng da được lan truyền vào thức ăn, nước uống không nấu kỹ. Dối tượng nhiễm trùng chủ yếu là trẻ em và những người sống thiếu vệ sinh, bệnh nhàn tâm thần. Bệnh thường xảy ra ở khu vực nhiệt đới và các nước nghèo, trình độ vệ sinh kém. Điều quan trọng của HAV là giai đoạn lây truyền xảy ra từ thời kỳ ủ bệnh và 40 – 60% những người nhiễm HAV thể hiện bệnh không điên hình và đó là nguồn lây không quản lý được.
Những trẻ em nhiễm HAV thường chỉ cần theo dõi tại nhà, không cần nằm viện. Nếu nằm viện cũng không cần cách ly quá chặt chẽ. Điều quan trọng là xử lý phân của bệnh nhân và nhất là những người bị bệnh có tổn thương tâm thần, về mặt địa lý, rõ ràng dịch HAV thường ở vùng nhiệt đới hoặc cận nhiệt đới và vùng bán đảo Scandinavi.
CHẨN ĐOÁN
Phân lập tìm virus
Bệnh phẩm là phân và mảnh sinh thiết gan được nuôi cấy trên tế bào lưỡng bội của người hoặc vượn tinh tinh (chimpanzee), khỉ mũi nhỏ, nhưng chỉ phân lập được trên 50% người bệnh. Cũng có thể chứng minh sự có mặt của HAV bằng kính hiển vi điện tử hay miễn dịch huỳnh quang hoặc miên dịch phóng xạ (radioimmunoassay – RIA).
Tìm kháng thể
Có thể tìm thấy IgM từ giai đoạn tiền triệu bằng phản ứng ELISA. IgG cũng tìm được sốm và khó tìm được sự gia tăng 4 lần của IgG trong máu lần thứ hai. Vì ngay từ những ngày đầu hiệu giá kháng thể kháng HAV lớp IgM cũng đã rất cao, do vậy, người ta thường dùng phản ứng ELISA tìm IgM. Tìm IgG bằng các phản ứng kết hợp bổ thể, trung hòa, miễn dịch phóng xạ, miễn dịch điện di, ELISA…
PHÒNG VÀ ĐIỂU TRỊ
Phòng bệnh, cách ly bệnh nhân, xử lý dụng cụ bệnh nhân dùng và phân của bệnh nhân bằng thước sát trùng.
Phòng bệnh thụ động: dùng globulin người bình thường hoặc dùng globulin kháng HAV tiêm cho trẻ em ở vùng có dịch: 0,02 – 0,12 ml/kg cân nặng cơ thể, pha loãng 16% và tiêm bắp. Chỉ dùng vào giai đoạn đầu vụ dịch, dùng globulin không có giá trị nếu người dùng đã nhiễm HAV sau 15 ngày.
Vacxin phòng bệnh đang được nghiên cứu là vacxin sống giảm độc. Các vacxin sống giảm độc có hiệu quả với khỉ nhỏ mũi, tinh tinh và trên một số người tình nguyện. Vacxin HAV có thể sản xuất được trên tế bào nuôi hoặc vacxin tái tổ hợp. Bởi vì hầu như các mật mã di truyền của HAV đã được ghi nhận rõ ràng, các mật mã về cấu trúc protein, về kháng nguyên trung hòa trên tế bào đã được biết rõ. Những protein và kháng nguyên trung hòa đó có thể làm cơ sở cho một vacxin mối.
Điều trị: dùng globulin kháng HAV cho những người đã nhiễm giai đoạn đầu để điều trị dự phòng. Globulin chỉ có giá trị bất hoạt virus từ 7 – 10 ngày. Chăm sóc bệnh nhân cẩn thận, cho chế độ ăn uống thích hợp không mỡ, giàu vitamin và đạm là những biện pháp hỗ trợ quan trọng.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét